maandag 24 juni 2013

de wereldgeschiedenis in 100 voorwerpen 2


(gebaseerd op Neil MacGregor, Een geschiedenis van de wereld in 100 voorwerpen)


Stenen snijwerktuig uit Olduvai (1,8 – 2 miljoen jaar oud)

Vierduizend jaar. Vierduizend en vier v.C.,  om precies te zijn.
Dan, en geen dag eerder, is, uit Niets, de wereld ontstaan.
Zo wees overijverig Bijbeltelwerk uit. De Hof van Eden even-
wel ligt behalve niet in Eden ook veel vérder in ‘t verleden.

Dat werd duidelijk toen in de Oost-Afrikaanse slenk meer
dan twee miljoen jaar geleden tot bewerken bewerkte stenen
werden teruggevonden. Rechtstreeks, zo zegt men, voelt het
contact met de maker aan voor wie er een in zijn palm weegt.

Over de vele, vele eeuwen heen. Stenen om te snijden.
Je voelt zo in je de neiging om vlees van bot te scheiden –
of schors van stam. Je kunt ermee ook tot bij het merg:
nuttig krachtvoer voor een snellere hersenontwikkeling.

Hetgeen nodig is om nog betere apparatuur te maken. Kip of ei:
op basis van welk merg kwam de eerste instrumentenbouwer
op het idee? En: gebruiken dieren dan geen instrumenten?
Jawel. Maar ze maken en bewaren ze niet voor een volgende.

Of neem dit: de mens maakt zijn gereedschap complexer dan nodig.
Het begin van kunst, van poëzie uiteindelijk, ligt in Olduvai. Voor
de diaspora over Bosporus en Beringstraat: qua gen steeds Afrikaan.
Donker was de aanloop van de geschiedenis tot de Verlichting.