(gebaseerd op Neil MacGregor, Een geschiedenis van de wereld in 100 voorwerpen)
Stamper in vogelvorm, Papoea-Nieuw-Guinea (8000 jaar oud)
Welke woedende God heeft tienduizend jaar geleden het ijs
doen smelten en de zeeën tot stijgen gebracht? En waarom?
Welke reden had Zijn toorn? Nu is Hij dood en wij roepen
zelf een klimaatopwarming over ons af. En ‘t is zo al warm.
Aan een ijstijd kwam een eind en de mens, reeds redelijk
ver ontwikkeld, maakte daar het beste van. Hij proefde
van het velerlei eetbaars dat aan het nieuwe groen ontsproot
en moe van eeuwen jagen en jachten kon hij zich vestigen.
Hij koos, met zijn verstand, voor voedzame gewassen
die koken en vijzelen vergen en vroede vooruitziendheid.
Zo hield hij concurrenten achter zich. Hij verbouwde meer
dan
nodig was, sloeg op en deelde en feestte met anderen.
Geen landbouw zonder godsdienst ook want goden zorgden
voor voorspelbaarheid in de seizoenen en een aanvaardbare
hoeveelheid calamiteiten op de korte baan. (Maar op het
klimaat
zouden en zullen zij geen impact blijken te hebben. Geen
gunst.)
Het menselijke aan deze vijzelstamper, gebezigd voor bijzondere
gelegenheden, is, behalve de sporen van gebruik op de kogel,
de vogelkop aan ‘t uiteinde van de steel: vrij en volstrekt
nutteloos, zich onttrekkend aan elke nooddruft. Kunst.
