donderdag 24 december 2015

reacties


…op een beschouwing over een televisieprogramma met advocate Christine Mussche:

Danielle Jacobs "‘t Is een zeer burgerlijke reflex, vind ik, van iemand die door de uitermate beschermende omgeving waarin ze is opgegroeid duidelijk gepredisponeerd (?) lijkt om geen al te heftige emoties ‘te laten binnenkomen’ en die, op basis van opportunistische – ‘onverdedigbaar’ – beweegredenen beslist over wie ze wel en wie ze niet wil verdedigen.”
Dat vind ik toch wel erg deterministisch geoordeeld, om niet te spreken van hokjesdenken. Wat predispositie? Waarom zou iemand die in een uitermate beschermende omgeving opgegroeid is geen al te heftige emoties kunnen voelen of ‘laten binnenkomen’? Dat slaat toch nergens op. Ik heb alleen je artikel gelezen en niet de bewuste aflevering gezien. Ik kan dus alleen afgaan op wat je erover schrijft. Maar ook je conclusie dat zij op basis van ‘opportunistische’ beweegredenen beslist wie ze wel en niet wil verdedigen, kan ik niet trekken.
Empathie is een beweging naar de ander toe, schrijf je; emoties 'laten binnenkomen' is een beweging van buiten naar binnen toe. Beide ‘bewegingen’ hebben volgens mij als basis het vermogen je in te leven in de ander, alsof wat de ander aangedaan wordt jou overkomt bijvoorbeeld, en je te kunnen verplaatsen in diens situatie. Is het verschil (actief versus passief) niet meer een kwestie van semantische mierenneukerij?
Misschien vond je de advocate in kwestie niet sympathiek en heeft dat onwillekeurig je vrije beoordelingswil beïnvloed.

Pascal Cornet De 'reflex' waarover ik het had, was de manier waarop ze het hoofd afwendde bij een fragment dat ze nochtans zelf gekozen had. Mocht ze daarin wat minder theatraal zijn geweest, dan had ik haar onvermogen om die heftige emotie niet te kunnen laten 'binnenkomen' niet zo streng hoeven te beoordelen. Overigens denk ik wel degelijk dat er een verband kan bestaan tussen achtergrond en het vermogen om dingen te laten 'binnenkomen' c.q. om empathisch te zijn. Ik besef dat het glad terrein is, ik heb enkel mijn eigen levenservaring natuurlijk. Overigens moet je ook het bruggetje zien, Danielle, naar het 'opportunisme' waarmee ze deze verdachte niet en de andere wel wenst te verdedigen. Ook dat is een strenge beoordeling, ik geef het toe. Maar ik vind de uitleg die zij gaf onaanvaardbaar: heeft niet ook de grootste misdadiger recht op verdediging? Het was ten andere pas bij het herlezen van mijn tekst dat ik de gruwelijke overeenkomst zag met de scène uit Sophie's Choice waarin de officier als een God-de-vader beslist wie wel en wie niet. En ik had in het geheel geen antipathie voor deze mevrouw, veeleer integendeel. Maar ik vond wel dat ze een buitengewoon beheerste regie voerde over de manier waarop ze overkwam. Wat haar volste recht is, natuurlijk. - Het verschil tussen empathie en 'binnenkomen' zie ik wel degelijk, en dit is ook voor Annabelle, als een verschil tussen actief en passief: 'Dat komt binnen' betekent zoveel als 'dat raakt mij diep, in die mate zelfs dat ik er geen antwoord op heb, ja zelfs dat het mij verandert'. Dat verzwakt je minstens tijdelijk. Empathie daarentegen vergt een mobilisatie van psychische vermogens, en dat veronderstelt kracht.

Danielle Jacobs Misschien moet je eerst passief 'geraakt' zijn voordat je je psychische vermogens mobiliseert om empathie actief kracht bij te zetten. Dat iemand initieel geen antwoord heeft of zelfs verandert door het zich onderdompelen in of overspoeld worden door het perspectief van de ander vind ik geen zwakte. Maar goed, ik heb de aflevering niet gezien dus kan niet oordelen over hoe haar verbale en non-verbale reacties inwerkten op het discours en op de kijker. Verder vind ik inderdaad dat je je op heel glad ijs begeeft als je de emotionele weerbaarheid en respons van mensen gaat categoriseren naar afkomst en milieu.

Pascal Cornet dank je voor je verbale reactie, Danielle

Annabelle Stampaert Actief/passief en zwak/krachtig, zo zie ik het niet. Ik vind het soms van veel kracht getuigen als iemand ervoor kiest iets niet te laten binnenkomen. Voor mij heeft dat met bewustzijn te maken.

Erik Vertriest Ik vond het een uitermate sterke en ontroerende aflevering. En welke zin heeft het om kritiek te spuien louter op basis van woorden? Ik zou zeggen: bekijk dan de aflevering toch eens op zijn minst.... Wat Christine Mussche zo'n boeiende vrouw maakt in mijn ogen, is dat elke vorm van cynisme haar vreemd is, wat van veel vertegenwoordigers van de advocatuur niet echt kan worden gezegd...

Pascal Cornet Maar enfin, Erik Vertriest, vind je nu echt dat hier alleen maar kritiek wordt gespuid? Hier wordt constructief en met respect verder nagedacht op het materiaal dat mevrouw Mussche aanleverde. Is er een groter eerbetoon denkbaar?

*

Annabelle Stampaert Empathisch vermogen vind ik evengoed je in gevoelens van een ander kunnen verplaatsen. Dat zie ik zeker niet als omhullend.

*

Ankie Vandekerckhove vind dit ook wat kort door de bocht. Ze verdedigt wel degelijk bij momenten 'onverdedigbaren', maar wel als ze er zelf achter staat. Of dat verhaal van die DNA: volgens mij bedoelde ze dat ze bij onmiskenbaar bewijs tenminste van haar cliënten verwacht dat ze met haar wel open spel spelen, onder 4 ogen, en dat ze daar dan wel mee verder kan. Ik vind het integendeel wel aangenaam om advocaten te zien die niet alles en iedereen verdedigen, maar ook hun geweten meenemen. Ook al heeft inderdaad iedereen recht op verdediging. En gezien meerdere advocaten, verschillende afwegingen maken, is er altijd wel een advocaat te vinden. We hebben er tenslotte meer dan genoeg. Ik vond het een bijzonder mooi gesprek soit

Pascal Cornet Je kunt alleen maar cliënten 'kiezen' als je er al te veel hebt. Je hebt er te veel als je goed bent. Bijgevolg krijgen cliënten die niet goed in de markt liggen (omdat ze bvb 'onverdedigbaar' zijn) de minder goede advocaten. Misschien verdienen ze geen goede advocaat, het is enkel een vaststelling. Mocht ik advocaat zijn, quod non, ik zou het er toch lastig mee hebben.

Ankie Vandekerckhove is één van de redenen waarom ik niet aan de balie gebleven ben. Ook in burgerlijk recht bvb: doe maar eens de zaak van de huisjesmelker, no thanks! En wees gerust, ook de zogenaamd 'goede' pleiters springen op onverdedigbare zaken....Het is trouwens niet omdat je een beginnend stagiairke bent, dat je geen goed werk zou leveren

Annabelle Stampaert "Je kunt alleen maar cliënten kiezen als je er al te veel hebt." Is dat wel zo? Aanvaard je een opdracht ook al weet je dat je het niet naar behoren kan uitvoeren, omdat het je enige opdracht is? Enkel dit zet mij reeds aan het denken. Mijn excuses dus als ik niet verder reageer, het is geen afhaken, integendeel, ik heb meer tijd nodig om tot mijn inzicht te kunnen komen. Maar ik vond het interessant jouw tekst hierover te lezen, waarvoor dank.

Pascal Cornet Ik ben helemaal niet thuis in dat advocatenwereldje. 't Is dus meer luidop denken. Als het tot denken aanzet, des te beter. Ik vind dat een mooi compliment. Maar het eerste compliment moet uitgaan naar de programmamakers, en uiteraard naar meester Mussche zelf, die ik hier helemaal niet viseerde als zou ik haar onsympathiek vinden of niet interessant - wel integendeel. Het leek mij een vrouw die heel goed nadenkt over wat ze doet en ook maar een gevecht levert. Hààr gevecht. Tegen onrecht, tegen hypocrisie (ook in de advocatuur), tegen demonen.