reactie

Op mijn stukje over de relatie tussen het boek van Ludo De Witte De moord op Lumumba en Congo van David Van Reybrouck volgde op Facebook volgende gedachtewisseling, waarvan het laatste antwoord door iedereen op instemming wordt onthaald (geliked):

David Van Reybrouck Welke editie van Congo las je, Pascal? Omdat nog lezers om een scherpere conclusie vroegen, is die er later aan toegevoegd, onder meer na de reactie van Ludo.

Overigens: "Als Van Reybrouck bijvoorbeeld schrijft: ‘In augustus 1960 was Lumumba een eenzaam man, die alleen nog de steun had van de Sovjets’ (320), dan is het mij toch een raadsel waarom Lumumba zo nodig moest worden geëlimineerd." Je lijkt te vergeten dat het Koude Oorlog was.

En dat de exclusieve steun van de USSR krijgen, als regeringsleider van een land met de belangrijkste uraniumvoorraad ter wereld, het uranium waarmee Amerika de Tweede Wereldoorlog had gewonnen, in deze context niet onbelangrijk was.

Pascal Cornet Ik las de eerste druk. Bij het citaat dacht ik aan de vele nationalistische medestanders in Congo zelf en die, als ik goed ben geïnformeerd, toch wél nog bereid waren om Lumumba te steunen. Vandaar trouwens dat hij werd overgebracht naar Katanga.

Ludo De Witte David, je trapt in de val van de westerse propaganda die Lumumba als een pion van de Sovjets afschilderde - dat moest ook, hoe kon men anders de liquidatie van de democratisch verkozen regering rechtvaardigen? Lumumba had helemaal niet de steun van Moskou, op enkele vliegtuigen en vrachtwagens na. (De VS leverde er op dat punt het tienvoudige, en die Sovjetsteun werd geïmmobiliseerd dor de VN-macht, die volledig werd gecontroleerd door de Amerikanen). Alle VN-resoluties die ertoe doen werden door de VS én de Sovjets goedgekeurd. Toen Lumumba was omvergeworpen steunde of erkende Moskou de tegenregering van zijn medestanders niet. Kortom, je kunt de vervalste documenten gemaakt op het kabinet van de Belgische minister van Afrikaanse Zaken waarin Lumumba als een communist werd afgeschilderd ernstig nemen, of je kunt naar de feiten kijken. Ik verkies het laatste te doen. Zie, voor een deconstructie van je boek, mijn artikel op Apache: 'David Van Reybrouck masseert westerse bemoeienissen in Congo weg' .

David Van Reybrouck Helemaal mee eens, Ludo. Niet ik zag Lumumba als een pion van de Sovjets, de Amerikanen en de Belgen deden dat. Ik heb je het al eerder gezegd dat ik je kritiek met grote aandacht heb gelezen en mijn boek op diverse punten heb bijgewerkt. Dit is de passage die ik toevoegde als het over Lumumba ging: "De verantwoordelijkheid voor het einde van Lumumba ligt bij verschillende spelers. Minder dan twee weken na de onafhankelijkheid had Brussel reeds laten blijken dat het een andere premier wilde. Ook de VN en de VS waren hem na één maand al liever kwijt dan rijk. Aanvankelijk ging het om puur politieke eliminatie, maar Amerikaanse en Belgische autoriteiten dachten allengs na over zijn fysieke eliminatie. In het najaar van 1960 zat de CIA achter de staatsgreep van Mobutu en werd ze vanuit het Witte Huis belast met het liquideren van Lumumba. Ook de Belgische minister van Afrikaanse Zaken gaf dekking aan covert actions met het oog op zijn uitschakeling. Al die pogingen mislukten. Maar toen in januari 1961 Lumumba werd overgebracht van Thysville naar Katanga was dat meer dan een initiatief van de autoriteiten in Léopoldville en Elisabethville: de logistieke en operationele voorbereiding gebeurde door Belgische raadgevers in Léopoldville (die onder meer op een vergadering bij Sabena het reisplan van de transfer uitstippelden) en het kreeg de actieve steun van bepaalde regeringsinstanties in Brussel, vooral het ministerie van Afrikaanse Zaken. Dat ministerie was niet onwetend over de mogelijke fatale gevolgen van Lumumba, maar nam geen voorzorgen. Hetzelfde geldt voor de CIA: de postoverste in Léopoldville tekende geen bezwaar aan tegen de transfer van Lumumba naar Katanga toen hij ervan hoorde, hoewel hij wist dat het dramatisch kon aflopen. De eigenlijke executie was het werk van de Katangese autoriteiten. De rol van hun Belgische raadgevers is schimmig: we weten dat ze de avond van 17 januari minstens vernamen dat Lumumba in Elisabethville was geland. Veel pogingen om een moordpartij tegen te gaan ondernamen ze in elk geval niet, hoewel ze wisten dat hun invloed verschil had kunnen maken. Enkele Belgische militairen, die leiding gaven aan de Katangese ordediensten, namen deel aan de handelingen."

Ludo De Witte Prima, die verduidelijkingen, ze stonden al in mijn boek, goed gedocumenteerd... 😀 De VS en België zagen Lumumba niet als een pion van de Sovjets, ze schilderden hem zo wel af, en dat is iets anders...