woensdag 6 december 2017

de laatste boom 6



lees hier vanaf het begin: de laatste boom 1

Met de Val van de Muur in 1989 verdween het laatste obstakel voor het kapitalisme. Sociaaldemocraten konden voortaan voluit collaboreren met de grote bedrijven, die steeds onverhulder tot de ware centra van de macht konden uitgroeien. Ook de groene beweging liet zich inkapselen. Allerlei nieuwe technologieën versterken de indruk dat de vergroening en verduurzaming er kunnen komen via nieuwe economische initiatieven, maar dan wel binnen de allesoverheersende kapitalistische logica: winst maken blijft de belangrijkste incentive. Uiteraard is de leugen niet veraf: ‘groen’ wordt een verkoopsargument, ook voor wat helemaal niet groen is. Dit heet greenwashing: het commercieel uitbuiten en politiek recupereren van een terechte zorg om het milieu. De Witte geeft de voorbeelden van onder meer aquacultuur, biobrandstof en certificaten voor zogezegd duurzame houtwinning. De labels ‘groen’ en ‘bio’ zijn intussen kapotgecommercialiseerd. Ze sussen de gewetens van de consument maar verhullen dat de roofbouw gewoon doorgaat.

Komt daarbij dat technologieën die effectief een vergroening inhouden door hun succes een omgekeerd effect sorteren: op die manier vervaardigde producten vinden meer afnemers, en deze meerproductie doet het positieve effect teniet. Bij bepaalde technologieën die groen heten te zijn, rijzen ook vragen. Elektrische wagens zijn niet proper als hun aandrijfkracht in steenkoolcentrales wordt opgewekt… En die batterijen zijn ook milieubelastend. Of neem zonnepanelen, windmolens, ledverlichting…: het is allemaal niet zó groen als we geneigd zijn te denken. Om te beginnen moeten al die panelen en turbines geproduceerd worden. Dat kan voorlopig niet anders dan op een vervuilende manier. Ook de zogenaamde ‘circulaire economie’ (afval wordt grondstof) zal dit niet stoppen. Bovendien dreigt de opgewekte goedkope groene energie te zullen worden aangewend voor de productie van nieuwe, vaak nutteloze voorwerpen: de commercie moet nu eenmaal blijven draaien; kapitalisme en productie gaan onlosmakelijk samen. En het kan nog erger: de economie puurt nu al winsten uit de schade die ze zelf aan de natuur toebrengt – denk aan de privatisering van de watervoorziening en aan de verzekeraars die in de sector van de natuurrampen een nieuwe niche aanboren.

(wordt vervolgd)